Wat beeld jij jezelf in bij straatfotografie in Maastricht uitgevoerd in een finish van zwart-wit ?

Stel je voor dat je door een drukke stad loopt, waar overal om je heen verhalen zich ontvouwen: een lachend kind, de gehaaste blik van een pendelaar, de weerspiegeling van een persoon in een uitstalraam. Straatfotografie is de kunst om precies die alledaagse, onverwachte momenten vast te leggen. Je bent een observerende verteller die de wereld om zich heen vastlegt, zonder dat mensen poseren.

Nu voegen we daar een extra laag aan toe: zwart-wit. Dit betekent dat we alle kleuren weghalen en alleen met tinten grijs werken, van diep zwart tot helder wit. Waarom? Omdat het de foto een heel ander gevoel geeft.

Waarom zwart-wit?

Kleur kan soms afleiden. Denk aan een felrode paraplu in een grijze menigte; die trekt meteen alle aandacht. In zwart-wit verdwijnt die afleiding. Hierdoor wordt je gedwongen om op andere dingen te letten:

• Vormen en lijnen: De architectuur van gebouwen, de schaduwen die door de zon worden geworpen, de patronen op de stoep – ze komen veel sterker naar voren.
• Textuur: De ruwe muur van een oud gebouw, de zachtheid van een jas, de glimmende natte straat; je voelt het bijna.
• Licht en schaduw: Dit is misschien wel het belangrijkste element in zwart-wit fotografie. Contrasten tussen licht en donker creëren drama, diepte en sfeer. Een zonnestraal die precies op iemands gezicht valt, of een diepe schaduw die een mysterieus silhouet creëert, wordt veel intenser.
• Emotie en verhaal: Zonder de afleiding van kleur kun je je beter concentreren op de uitdrukkingen van mensen, hun houding en de interacties tussen hen. Het verhaal wordt puurder, directer. Het kan een tijdloos gevoel geven, alsof de foto uit een ander tijdperk komt.

De kunst van het weglaten

Zwart-wit straatfotografie is dus de kunst van het weglaten. Je kiest er bewust voor om minder informatie te geven (geen kleur), waardoor de kijker zich meer moet focussen op de essentie. Het is bijna als luisteren naar een verhaal dat wordt verteld door een getalenteerde stemacteur: de woorden zijn hetzelfde, maar de intonatie en de emotie maken het veel krachtiger.

De fotograaf moet nog scherper kijken naar licht, compositie en het moment, omdat kleur niet kan helpen om een zwakke foto te redden. Een goede zwart-wit straatfoto is daardoor vaak tijdloos en roept een sterkere emotionele reactie op, omdat het je dwingt om echt te kijzen en te voelen.

Terwijl je kijkt naar het bovenstaand album ziet, probeer dan eens te letten op de vormen, de schaduwen en de emoties die naar voren komen. Je zult zien dat het een heel andere ervaring is dan een kleurenfoto!

De fotoreportage is gemaakt met een Sony α7 markIII in combinatie met de Super Takumar lenzen. Dit was een opdracht voor de MasterClass Zwart-Wit in CVO de Verdieping te Heusden-Zolder.